Çocuklarda Tiroid Cerrahisi Nedir?
Tiroid, boynun ön kısmında, nefes borusunun hemen üzerinde bulunan ve metabolizmayı düzenleyen hormonlar üreten bir bezdir. Çocuklarda tiroid hastalıkları genellikle nadir olmakla birlikte, doğru teşhis ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tiroid cerrahisi, tiroid bezinde görülen hastalıkların tedavi edilmesi amacıyla yapılan cerrahi müdahaledir. Çocuklarda tiroid cerrahisi genellikle tiroid nodülleri, guatr, tiroid kanseri veya aşırı tiroid hormon üretimi gibi durumlar için yapılır.
Çocuklarda Tiroid Hastalıkları
Çocuklarda görülen tiroid hastalıkları genellikle doğuştan gelen sorunlardan veya sonradan gelişen hastalıklardan kaynaklanır. Başlıca tiroid sorunları şunlardır:
1. Tiroid Nodülleri
Tiroidde bulunan nodüller, genellikle iyi huylu olan ancak bazen kanser riski taşıyan büyümelerdir. Çocuklarda tiroid nodüllerinin %90’ı iyi huyludur, ancak kanser riski olan nodüller de bulunmaktadır.
2. Guatr
Guatr, tiroid bezinin normalden büyük bir şekilde büyümesidir. Çocuklarda guatr, tiroid hormonlarının aşırı üretimi (hipertiroidizm) veya yetersiz üretimi (hipotiroidizm) sonucu ortaya çıkabilir. Guatrın cerrahi müdahale gerektirip gerektirmediği, büyüklüğüne ve bağlı hastalıklara göre değişir.
3. Tiroid Kanseri
Çocuklarda tiroid kanseri, yetişkinlere göre daha nadir görülür, ancak genellikle iyi huyludur. En yaygın tipi papiller tiroid kanseri olup, cerrahi olarak tedavi edilebilir.
4. Hipertiroidizm (Aşırı Tiroid Hormon Üretimi)
Tiroid bezinin aşırı hormon üretmesi, çocuklarda Graves hastalığı gibi hastalıklar nedeniyle olabilir. Bu durum, cerrahi müdahaleyi gerektirebilir, özellikle ilaç tedavisi ve radyoaktif iyot tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda.
5. Hipotiroidizm (Yetersiz Tiroid Hormon Üretimi)
Tiroid bezinin yeterli miktarda hormon üretmemesi, çocuklarda doğuştan hipotiroidizm gibi hastalıklara yol açabilir. Bu durum, genellikle ilaç tedavisi ile yönetilir, ancak bazen cerrahi tedavi gerekebilir.
Tiroid Cerrahisinin Amacı ve Yöntemleri
Tiroid cerrahisi, genellikle tiroid bezindeki kitlelerin (nodüller veya kanser) çıkarılması veya tiroid bezinin aşırı veya yetersiz hormon üretiminin tedavi edilmesi amacıyla yapılır. Cerrahinin amacı, tiroid bezinin fonksiyonlarını koruyarak, hastalıklı doku veya nodüllerin tamamen temizlenmesidir.
Çocuklarda tiroid cerrahisi aşağıdaki iki ana yöntemi içerir:
1. Total Tiroidektomi
Bu cerrahi işlemde, tiroid bezinin tamamı çıkarılır. Genellikle tiroid kanseri veya ciddi hipertiroidizm durumlarında tercih edilir. Cerrahiden sonra çocuk, tiroid hormonlarını dışarıdan almalıdır.
2. Subtotal Tiroidektomi
Bu cerrahiden, tiroid bezinin bir kısmı çıkarılır ve geriye kalan sağlıklı doku bırakılır. Bu yöntem, genellikle guatr tedavisinde veya tiroid fonksiyonlarını korumak isteyen hastalarda tercih edilir.
3. Lobektomi
Tiroid bezinin sadece bir lobu (kanadı) çıkarılır. Tiroid kanseri, tiroid nodülleri veya guatrın yalnızca bir bölümde yer aldığı durumlarda bu yöntem kullanılır.
Tiroid Cerrahisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuklarda tiroid cerrahisi sonrası dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:
1. Ağrı ve Şişlik
Ameliyat sonrası hafif ağrı, şişlik ve boğazda gerginlik hissi normaldir. Ağrı kesicilerle yönetilebilir.
2. Yaraların İyileşmesi
Cerrahiden sonra yaranın temizliği ve bakımına özen gösterilmelidir. Çocuğun yara yerini kaşımaması sağlanmalıdır.
3. İlaç Tedavisi
Cerrahiden sonra tiroid fonksiyonları izlenir. Eğer total tiroidektomi yapılmışsa, çocuğa ömür boyu tiroid hormonu takviyesi verilecektir.
4. Ses Değişikliği
Tiroid bezinin etrafında bulunan sinirler, cerrahi sırasında zarar görebilir. Bu durum, ses kısıklığına neden olabilir, ancak genellikle geçicidir.
5. Doktor Kontrolleri
Cerrahiden sonra düzenli kontroller ve kan tetkikleri yapılmalıdır. Tiroid hormon seviyeleri izlenerek, gerekirse doz ayarlamaları yapılır.